Nga zemërimi deri te pohimi i pavarësisë së tyre duke thënë “jo” ose duke injoruar rregullat, janë sjellje normale tek 3 dhe 4 -vjeçarët, një pjesë e natyrshme e rritjes. Por ndonjëherë, këto çështje të sjelljes bëhen problematike.
Janë gjashtë probleme të sjelljes (në dukje të parëndësishme) për t’u kujdesur.
1-Loja shumë e ashpër me moshatarët,
2-Duke injoruar
3-Thyerja e rregullave
4-Duke mbajtur një qëndrim
5-Gënjeshtra
6-Ndërprerja kur jeni duke folur
Duke luajtur shumë ashpër
Duhet të ndërhyni kur fëmija juaj godet me grusht një shok loje, por nuk duhet të shpërfillni aktet më delikate të agresionit, si për shembull të shtyj vëllanë e tij ose shtrëngimi i një shoku. Është e rëndësishme të kemi një politikë të tolerancës “zero” kur bëhet fjalë për sjelljet agresive.
“Nëse nuk ndërhyni, sjellja e ashpër mund të bëhet një zakon i rrënjosur deri në moshën 8 vjeçare. Plus, ajo dërgon një mesazh se lëndimi i njerëzve është i pranueshëm,”
Duke pretenduar se nuk ju dëgjojnë
T’i thuash fëmijës suaj dy, tre apo edhe katër herë të bëjë diçka që nuk dëshiron ta bëjë, si p.sh. të hipë në makinë ose të marrë lodrat e tij, dërgon mesazhin se është mirë të të shpërfillë dhe se ata – jo ju – po drejtojnë shfaqjen.
“Të kujtoni fëmijën tuaj përsëri dhe përsëri, thjesht i trajnon ata ,” “Nëse lejoni që sjellja të vazhdojë, fëmija juaj ka të ngjarë të bëhet sfidues dhe kontrollues.”
Në vend që të flisni me fëmijën tuaj nga përtej dhomës, shkoni tek ai, ngrihuni në nivelin e tyre dhe tregoni se çfarë duhet të bëjnë. Përdorni udhëzime të shkurtra dhe të thjeshta. Sigurohuni që të keni kontakt me sy dhe që ata të përgjigjen duke thënë “DAKORT” ose, akoma më mirë, duke përsëritur udhëzimet tuaja për t’u siguruar që i kanë kuptuar
Të kesh pak qëndrim
Ju mund të mos mendoni se fëmija juaj do të rrotullojë sytë ose do të përdorë një ton të mprehtë derisa të jetë një -para adoleshent, por sjellja e pahijshme shpesh fillon kur parashkollorët imitojnë fëmijët më të mëdhenj. Kjo bëhet për të testuar reagimin e prindërve të tyre. “Disa prindër e injorojnë sepse mendojnë se është një fazë kalimtare, por nëse nuk përballeni me të, mund ta gjeni veten me një nxënës të klasës së tretë mosrespektuese, i cili e ka të vështirë të krijojë dhe të mbajë miq
Ekzagjerimi i së Vërtetës
Ndonëse mund të mos duket gjë e madhe nëse fëmija juaj thotë se ka rregulluar shtratin e tij kur mezi i ka tërhequr mbulesat, është e rëndësishme të përballeni me çdo lloj pandershmërie. Për të vegjlit, eksperimentimi me gënjeshtrën është një sjellje e përshtatshme zhvillimore dhe ju takon juve të vendosni pritshmëri rreth ndershmërisë që në fillim.
“Gënjeshtra mund të bëhet automatike nëse fëmija juaj mëson se është një mënyrë e lehtë për ta bërë veten të duket më mirë, nëse mëson se është një mënyrë e lehtë për të shmangur të bërit diçka, ose nëse e kuptojnë se – duke gënjyer – mund të shmangë ndëshkimin,” Për më tepër, shikoni motivimin e tyre për të gënjyer për t’u siguruar që ata nuk i arrijnë qëllimet e tyre. Për shembull, nëse fëmija juaj tha se i lanë dhëmbët kur nuk i lanë, lërini të kthehen dhe t’i lajnë përpara se ta lini të bëjë aktivitetin tjetër që dëshiron të bëjë.
Ndërprerja kur jeni duke folur
Fëmija juaj mund të jetë tepër i ngazëllyer për t’ju thënë diçka ose për të bërë një pyetje, por lejimi i tij të përfshihet në bisedat tuaja nuk i mëson atij se si të jetë i vëmendshëm ndaj të tjerëve ose të merret me veten kur jeni të zënë. “Si rezultat, ata do të mendojnë se kanë të drejtë për vëmendjen e njerëzve të tjerë dhe nuk do të jenë në gjendje të tolerojnë zhgënjimin,”
Për të identifikuar probleme të sjelljes apo probleme të tjera të zhvillimit është e rëndësishme që të bëhet një vlerësim tek specialist psikiatër për fëmijë dhe adoleshentë. Shëndeti mendor dhe fizik janë njësoj të rëndësishëm për fëmijën, prandaj prindërit duhet ti kushtojnë vëmendje në mënyrë të barabartë. Kontrollet rutine nuk janë aspak të dëmshme pasi identifikimi i problemeve mendore dhe ndërhyrjet e hershme janë thelbësore sa më herët të vlerësohen.
Shënim: Mariola Bani është mjeke psikiatre për fëmijët në Spitalin Universitar “Nënë Tereza”.
* Ky është artikull ekskluziv i Bebja.com, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”. Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Bebja.com” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.